คน 5 ประเภท

      




เคยนั่งฟังบรรยายเรื่องขงจื้อ นานมาแล้วและรีบกลับมาบันทึกไว้กันลืม เพราะชอบมาก ขอนำมา แชร์กันต่อนะครับ โดยตามหลักทัศนะคติของ ขงจื้อนั้น กล่าวไว้ว่า คนนั้น สามารถแบ่งออกได้ 5 ประเภท ซึ่งไม่เกี่ยวกับคน 4 จำพวก ทางศาสนา พุทธนะครับ ลองมาดูกันว่า มีอะไรบ้าง ดังนี้

       สามัญชน  คือคนที่ไม่เคารพ กฎระเบียบ ไม่สามารถกล่าวคำที่สะท้อนสติปัญญา ไม่เคยคิดจะคบนักปราชญ์ ไม่มีเป้าหมายชีวิตรู้แต่เรื่องเฉพาะหน้า ไม่มีอุดมคติที่ลึกซึ้งกว้างไกล ไม่มีความเป็นตัวของตัวเอง

       บัณฑิต  คือ บุคคลแม้ไม่เข้าใจเหตุผลที่ลึกซึ้ง ไม่สามารถบำเพ็ญคุณธรรมหมดจดไร้ข้อตำหนิ แต่ก็มีความรู้ความเชื่อบางอย่าง ทำงานและประพฤติตัวตามหลักการความเชื่อบางอย่าง แม้จะมีความรู้ความเข้าใจบางอย่าง อย่างจำกัด แต่กุมความรู้ความเข้าใจบางอย่าง อย่างแม่นยำ ถึงจะเข้าใจและกระทำอย่างมีข้อจำกัดแต่ก็เข้าใจเหตุผลอย่างแท้จริง ระมัดระวังการสื่อของตนเองอย่างแท้จริง ถึงระดับการสื่อจะมีข้อจำกัดก็ระมัดระวังความประพฤติของตนเองเสมอ กล่าวคือพวกเขาสามารถเผชิญความจริงภายใต้ข้อจำกัดของตัวเองความรู้ความเข้าใจ และความซื่อสัตย์ สุจริตของพวกเขาเองจึงไม่เปลี่ยนแปลงไปตามฐานะยากดีมีจน

       วิญญูชน  คือบุคคลที่ทำงานด้วยความทุ่มเท พูดจริงทำจริงไม่บ่นโทษนินทาพยาบาท มีคุณธรรมสูงส่งเป็นที่ยกย่องแต่ไม่เย่อหยิ่งทนงตัว มีสติปัญญาเลิศล้ำแต่ไม่หมกหมุ่นในสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ประพฤติตน อยู่ในทำนองครองธรรมอย่างเคร่งครัด ท่าทีนอบน้อมกระตือรือล้น ดูคล้ายไร้สติปัญญา แท้ที่จริงมีความสามารถอันลึกล้ำ หาผู้ใดเสมอได้อยาก

       ปราชญ์  คือ บุคคลที่เคารพตามกฎหมายอยู่ในทำนองครองธรรม มีวาจาเที่ยงแท้ เป็นเชื่อถือ บำเพ็ญธรรมเป็นแน่แท้ เป็นแบบอย่างแก่ราษฎร สามารถกล่อมเกลา ราษฎรโดยไม่เป็นผลร้ายแก่ตัวเอง ยามสมปณิธาน สามารถแผ่พระคุณสร้างประโยชน์แก่ราษฎรทั่วแผ่นดิน

       อริยะบุรุษ  ขงจื้อไม่สามารถ อธิบายให้ชัดเจนได้ เพียงรู้ว่า พวกเขามีจิตใจสูงส่ง น่าบูชาดุจฟ้าดินแต่สามารถปรับตัวเองเข้ากับสภาพแวดล้อม มีสติปัญญาแจ่มแจ้งดุจแสงแห่งสุริยัน จันทรา สามารถหยั่งรู้รากสรรพสิ่ง ยามดำเนินมรรคธรรม จะประหนึ่งฟ้าดินหล่อเลี้ยงสรรพชีวิต โดยไม่ลำเลิก และราษฎรหารู้ไม่ว่าท่านรับบุญคุณไปแล้ว คนทั่วไปจึงไม่ทราบว่าท่านทำอะไรไปบ้าง ไม่ทราบว่าท่านมีคุณธรรมสูงเพียงใด ดุจเดียวกับที่ไม่เข้าใจความลับของฟ้าดิน และฤดูกาลทั้งสี่

      ลองถามตัวเองดู นะครับว่า ตนเองควรจะเข้าข่ายคนประเภทใหน แต่ถึงแม้ เราจะเป็นคนแบบใดในสายตาผู้อื่นนะครับ ขอให้เป็นคนดีของครอบครัว และสังคม ไม่เบียดเบียนผู้อื่น แค่นี้ ผมก็ว่า ดีแล้วครับ เพราะสังคมต้องการ คนดีมากกว่าคนฉลาดแต่เป็นคนไม่ดีนะครับ....